ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗ – ΤΙ ΕΙΝΑΙ ;

Η ενδομητρίωση είναι μια πάθηση η οποία επηρεάζει περίπου 176.000.000 γυναίκες και τις οικογένειές τους παγκοσμίως. Δυστυχώς, η πολύπλοκη φύση της νόσου καθώς και η αδυναμία κατανόησης των αιτίων που την προκαλούν έχουν οδηγήσει στο να δημιουργηθούν πάρα πολλοί μύθοι και παρανοήσεις σχετικά με την πάθηση.  Ακολουθούν μερικές αλήθειες σχετικά με την ενδομητρίωση, καθώς και η προσπάθειά μας να ξεκαθαρίσουμε κάποιους από τους μύθους που την περιβάλλουν.

Η ενδομητρίωση είναι δύσκολο να κατανοηθεί

Από την οπτική των γυναικών η ενδομητρίωση είναι μια πάθηση η οποία περιβάλλεται από ταμπού, μύθους, καθυστέρηση στη διάγνωση και κυρίως αναποτελεσματικές θεραπείες. Τα συμπτώματά της είναι πολλές φορές κοινά με αυτά  άλλων παθήσεων και, κατ’ αυτόν τον τρόπο, η διάγνωση καθυστερεί, η νόσος επιμένει και συχνά εξελίσσεται σε μια χρόνια επώδυνη κατάσταση.

Οι γυναίκες δυστυχώς ταλαιπωρούνται στην καλύτερη φάση της ζωής τους. Η πνευματική, σωματική και κοινωνική ευεξία τους επηρεάζεται αρνητικά από την πάθηση. Περιορίζονται αρνητικά οι επιλογές τους στην εκπαίδευση και στην καριέρα, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται οι κοινωνικές τους δραστηριότητες και οι σχέσεις τους με τους άλλους ανθρώπους. Περίπου μισές από τις γυναίκες με ενδομητρίωση υποφέρουν επίσης από πόνο κατά την επαφή (δυσπαρεύνια).

Η κοινωνία θα πρέπει να φροντίσει να διαλυθούν αυτές οι παρανοήσεις και οι μύθοι, ούτως ώστε οι γυναίκες να έχουν πρόσβαση στη διάγνωση και στην κατάλληλη θεραπεία έγκαιρα.

 

Η σοβαρή δυσμηνόρροια, πόνος κατά την περίοδο, δεν είναι φυσιολογική

Οι γιατροί κατά το 19ο αιώνα εκλάμβαναν τα συμπτώματα των γυναικών ως ενδεικτικά της γυναικείας ψυχολογίας, η οποία θεωρείτο ασταθής και ευαίσθητη. Παρά το γεγονός ότι η ιατρική αντιμετώπιση των γυναικών έχει σημαντικά αλλάξει κατά τον 20ό αιώνα, μερικές από τις παλιές αντιλήψεις υπάρχουν ακόμη υποσυνείδητα και επηρεάζουν την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών, όπως είναι ο πόνος κατά την περίοδο, από τους γιατρούς.

Το αποτέλεσμα είναι ότι, ενώ οι γυναίκες ζητούν βοήθεια για τον πυελικό πόνο, ο οποίος μπορεί επίσης να συμβαίνει ανεξάρτητα από την περίοδο, σε πολλές πάσχουσες από ενδομητρίωση λένε ότι ακόμη και ο σοβαρός πόνος κατά την περίοδο είναι φυσιολογικός, ότι αποτελεί τμήμα της γυναικείας φύσης ή ότι βρίσκεται στον εγκέφαλό τους. Σε άλλες πάλι αποδίδεται στο ότι έχουν ένα πολύ χαμηλό ουδό στον πόνο ή ότι είναι ψυχολογικά ανεπαρκείς.

Η αλήθεια είναι ότι, εάν ο πόνος παρεμποδίζει την καθημερινή ζωή, όπως να πάει κανείς στο σχολείο ή στη δουλειά ή να λάβει μέρος σε καθημερινές δραστηριότητες, τότε ο πόνος αυτός δεν είναι φυσιολογικός.

Εάν ο πόνος αυτός παρεμποδίζει την καθημερινή σας ζωή, τότε είναι σωστό να ζητήσετε βοήθεια και να επιμείνετε στην πλήρη διερεύνησή του, ούτως ώστε να διαγνωστεί έγκαιρα το αίτιο του πόνου και να εφαρμοστεί η ενδεδειγμένη θεραπεία.

 

Η ενδομητρίωση επηρεάζει και τις νεαρές ηλικίες

Πάρα πολλοί γιατροί πιστεύουν ακόμη και σήμερα ότι η ενδομητρίωση είναι σπάνια σε έφηβες και νεαρές γυναίκες. Κατά συνέπεια δεν σκέφτονται τη διάγνωση της ενδομητρίωσης όταν έφηβες και νεαρές γυναίκες παραπονιούνται για συμπτώματα όπως είναι η δυσμηνόρροια, ο πυελικός πόνος και ο πόνος κατά την επαφή. Δυστυχώς αυτή η εντύπωση συνεχίζεται από παλαιότερους καιρούς.

Πριν από την ανακάλυψη και την εισαγωγή της λαπαροσκόπησης στην καθημερινή ιατρική πράξη στις αρχές της δεκαετίας του ’70, η ενδομητρίωση ανακαλυπτόταν μόνο κατά τη διάρκεια της λαπαροτομίας, η οποία είναι μια μεγάλη ανοιχτή επέμβαση που περιλαμβάνει μία τομή 10-15 cm στο χαμηλότερο τμήμα της κοιλιάς. Λόγω των κινδύνων και του κόστους της λαπαροτομίας, συνήθως εφαρμοζόταν μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που οι γυναίκες είχαν τα πιο σοβαρά συμπτώματα και οι οποίες είχαν περάσει την ηλικία της τεκνοποίησης.

Επειδή, λοιπόν, οι επεμβάσεις αυτές γίνονταν συνήθως μόνο στις γυναίκες οι οποίες ήταν μεγαλύτερες από 30 ή 40 ετών, η νόσος ήταν φυσικό να ανακαλυφθεί μόνο σε αυτές τις ηλικίες. Στη συνέχεια εδραιώθηκε ο μύθος ότι η ενδομητρίωση επηρεάζει γυναίκες μόνο στα 30 με 40 έτη της ηλικίας τους.

Στη δεκαετία του ’70, με την εισαγωγή της λαπαροσκόπησης για τη διερεύνηση των γυναικών με υπογονιμότητα, οι γυναικολόγοι άρχισαν να διαγιγνώσκουν την ενδομητρίωση σε νεότερες γυναίκες ηλικίας 20 με 30 ετών. Δηλαδή το γκρουπ το οποίο διερευνόταν.

Έτσι θεωρήθηκε ότι η τυπική ηλικία για την εμφάνιση της ενδομητρίωσης ήταν τα 25 με 35 έτη. Πάλι δεν έλαβαν υπόψη το γεγονός ότι η διάγνωση της ενδομητρίωσης σε αυτές τις γυναίκες έγινε για τον απλούστατο λόγο ότι διερευνούνταν για άλλο λόγο.

Η διάγνωση της ενδομητρίωσης σε έφηβες και νεαρές γυναίκες ήταν το αποτέλεσμα έρευνας η οποία ξεκίνησε από το εθνικό γκρουπ για τη βοήθεια των γυναικών με ενδομητρίωση στα μέσα της δεκαετίας του ’80, το οποίο τράβηξε την προσοχή αρκετών φημισμένων γυναικολόγων.

Ο δόκτωρ Marc Laufer στη Βοστόνη έκανε μελέτες σε έφηβες με χρόνιο πυελικό πόνο. Μία από τις μελέτες του έδειξε ότι οι έφηβες με χρόνιο πυελικό πόνο ο οποίος δεν περνούσε με αντισυλληπτικά χάπια ή με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως το Ponstan, είχαν πολύ υψηλή συχνότητα ενδομητρίωσης, ακόμα και 70%.

 

Πολύ πρόσφατα η Παγκόσμια Μελέτη της Υγείας των Γυναικών η οποία έγινε σε 16 κέντρα από 10 χώρες έδειξε ότι τα 2/3 των γυναικών που ζήτησαν βοήθεια για τα συμπτώματά τους πριν από την ηλικία των 30 ετών είχαν πολλές φορές τα ίδια συμπτώματα από την αρχή της πρώτης τους περιόδου.

Έφηβες και νεαρές γυναίκες 20 ετών δεν είναι πολύ νέες για να έχουν ενδομητρίωση. Είναι γεγονός ότι οι περισσότερες γυναίκες οι οποίες έχουν συμπτώματα κατά τη διάρκεια της εφηβείας  τους δυστυχώς δεν διαγιγνώσκονται και δεν θεραπεύονται πριν φθάσουν κοντά στα 30.

 

Οι ορμονικές θεραπείες δεν θεραπεύουν την ενδομητρίωση

Τα συνθετικά ορμονικά φάρμακα όπως είναι το αντισυλληπτικό χάπι, οι προγεστίνες, το Danazol, τα GnRH ανάλογα έχουν χρησιμοποιηθεί για πολλά χρόνια για να θεραπεύσουν την ενδομητρίωση. Εντούτοις αυτές οι ορμονικές θεραπείες δεν έχουν κάποια μακροχρόνια δράση στην πάθηση αυτή καθεαυτή. Αυτές καταστέλλουν παροδικά τα συμπτώματα, για όσο χρονικό διάστημα μια γυναίκα παίρνει τα φάρμακα.

Από τη στιγμή που πάψει τη χρήση των φαρμάκων, είναι πιο συχνό να επιστρέψουν τα συμπτώματα παρά να μην επιστρέψουν. Αυτό σημαίνει ότι οι ορμονικές θεραπείες δεν έχουν κάποιο ρόλο στο να θεραπεύσουν, να ξεριζώσουν την ενδομητρίωση.

Εάν θέλουμε να ξεριζώσουμε την πάθηση, τότε η χειρουργική επέμβαση είναι αναγκαία και πρέπει να γίνεται από γυναικολόγο ο οποίος έχει ικανοποιητική γνώση και εμπειρία στη θεραπεία της ενδομητρίωσης.

Επομένως, η χειρουργική επέμβαση είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία για την ενδομητρίωση.

Επίσης, αυτό σημαίνει ότι οι ορμονικές θεραπείες δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για να καλυτερεύσουμε τις πιθανότητες μιας γυναίκας να μείνει έγκυος. Όχι μόνο αυτές δεν επηρεάζουν θετικά την πιθανότητα της γυναίκας να μείνει έγκυος από μόνη της, αλλά αντίθετα αυξάνουν το χρονικό διάστημα το οποίο απαιτείται για να συλλάβει η γυναίκα. Η σύλληψη συνήθως δεν είναι δυνατή όταν η γυναίκα παίρνει αυτά τα φάρμακα, γιατί δεν γίνεται ωορρηξία.

Εάν η θεραπεία επιβάλλεται για την υπογονιμότητα, τότε η χειρουργική θεραπεία από ειδικό γυναικολόγο είναι η καλύτερη λύση.

 

Η εγκυμοσύνη δεν θεραπεύει την ενδομητρίωση

Ευτυχώς, σιγά σιγά ο μύθος ότι η εγκυμοσύνη θεραπεύει την ενδομητρίωση εξαφανίζεται. Παρ’ όλα ταύτα, δεν μπορούμε να πούμε ότι εξαφανίζεται αρκετά γρήγορα. Η αλήθεια είναι ότι η εγκυμοσύνη, όπως και οι άλλες ορμονικές θεραπείες, μπορεί να καταστέλλει τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης παροδικά, αλλά δεν εξαφανίζει, δεν θεραπεύει την πάθηση αυτή καθεαυτή. 

Επομένως, τα συμπτώματα συνήθως επιστρέφουν μετά τη γέννηση του παιδιού. Μερικές γυναίκες μπορεί να καθυστερήσουν ακόμη περισσότερο την εμφάνιση των συμπτωμάτων της ενδομητρίωσης με το θηλασμό, αλλά αυτό συμβαίνει μόνο στην περίπτωση εκείνη κατά την οποία ο θηλασμός είναι αρκετά συχνός και έντονος, ούτως ώστε να καταστείλει το μηνιαίο κύκλο της γυναίκας, την περίοδο.

 

Η ενδομητρίωση δεν σημαίνει αναγκαστικά και υπογονιμότητα

Πάρα πολλές νεαρές γυναίκες έχουν μείνει με την εντύπωση ότι επειδή έχουν ενδομητρίωση αυτό αναγκαστικά σημαίνει ότι είναι και υπογόνιμες.  Αυτό δεν είναι αλήθεια και πάρα πολλές γυναίκες με ενδομητρίωση θα συλλάβουν αυτόματα και θα αποκτήσουν παιδιά.

Δυστυχώς δεν υπάρχουν αξιόπιστες στατιστικές οι οποίες θα μας πουν ποιο ποσοστό των γυναικών με ενδομητρίωση δεν αντιμετώπισε προβλήματα στο να αποκτήσει παιδιά ή ενώ είχε δυσκολίες, τελικά τα κατάφερε ή δεν τα κατάφερε ποτέ.

Επομένως, είναι αδύνατο να δώσει κάποιος σε μια γυναίκα μια αξιόπιστη εκτίμηση των πιθανοτήτων να εμφανίσει προβλήματα γονιμότητας. Γενικά πιστεύεται ότι η πιθανότητα να εμφανίσει κάποια προβλήματα γονιμότητας αυξάνεται με τη σοβαρότητα της νόσου και όπως σε όλες τις γυναίκες, ανεξάρτητα από το αν έχουν ενδομητρίωση ή όχι, με την ηλικία. Το 60%-70% των γυναικών με ενδομητρίωση είναι γόνιμες.  Περισσότερο ακόμη από αυτό, περίπου το 50% των γυναικών οι οποίες έχουν προβλήματα στο να μείνουν έγκυες θα συλλάβουν με ή χωρίς βοήθεια.

Η υπογονιμότητα δεν προκαλείται μόνο από την ενδομητρίωση των σαλπίγγων. Η άποψη ότι οι ουλές των σαλπίγγων, εξαιτίας της ενδομητρίωσης, είναι ένα συχνό αίτιο υπογονιμότητας εμφανίζεται όλο και πιο συχνά σε μη ειδικές δημοσιεύσεις.

Αυτό δεν είναι αλήθεια. Η ενδομητρίωση ως αιτία υπογονιμότητας δεν πρέπει να συγχέεται με άλλα αίτια, όπως η πυελική φλεγμονή, οι σαλπιγγίτιδες και άλλα.

Οι πυελικές φλεγμονές καταστρέφουν ή αποφράσσουν τις σάλπιγγες. Η κίνηση του ωαρίου και του σπερματοζωαρίου μέσα από τη σάλπιγγα παρεμποδίζεται. Κατ’ αυτόν τον τρόπο το ωάριο και το σπερματοζωάριο δεν συναντιούνται.

Σε αντίθεση με αυτό, η ενδομητρίωση της σάλπιγγας είναι πολύ λιγότερο συχνή και δεν προκαλεί πάντοτε υπογονιμότητα. Οι μηχανισμοί με τους οποίους η ενδομητρίωση προκαλεί υπογονιμότητα παραμένουν ακόμη άγνωστοι, παρά τα πολλά χρόνια της εντατικής έρευνας. Απέχουμε ακόμη πολλά χρόνια, ή ακόμη και δεκαετίες, μέχρι να μπορέσουμε να εξηγήσουμε επαρκώς τους τρόπους με τους οποίους η ενδομητρίωση δρα στον τομέα της γονιμότητας.

 

Η υστερεκτομή δεν θεραπεύει την ενδομητρίωση

Η ενδομητρίωση εξ ορισμού σημαίνει ότι υπάρχει ενδομήτριο, δηλαδή η φόδρα της μήτρας, που είναι ο σωστός ιστός, σε θέσεις εκτός μήτρας, δηλαδή στις λάθος θέσεις. Επομένως, αφαιρώντας τη μήτρα ή και τις ωοθήκες, χωρίς να αφαιρέσουμε τις ενδομητριωσικές εστίες εκτός της μήτρας, δεν θα καλυτερεύσουμε τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης.

 

Η ενδομητρίωση είναι πάθηση οργανική και όχι ψυχολογική

Οι ψυχολογικές επιπλοκές δεν αποτελούν το αίτιο της ενδομητρίωσης. Η ενδομητρίωση είναι μια πάθηση-γρίφος. Δημιουργείται από την αλληλεπίδραση πολύπλοκων γενετικών, επιγενετικών και μοριακών μηχανισμών, είναι δηλαδή μια πραγματικά πολυπαραγοντική πάθηση η οποία είναι καθαρά οργανική.

Γυναίκες με ενδομητρίωση μπορεί να υποφέρουν καθημερινά με ψυχολογικά προβλήματα τα οποία όμως οφείλονται στην πάθηση αυτή καθεαυτή και στα συμπτώματά της, όπως είναι ο χρόνιος πόνος και η υπογονιμότητα. Αυτά τα συναισθήματα είναι το αποτέλεσμα της νόσου και όχι το αίτιο αυτής.

 

Η αποβολή δεν προκαλεί ενδομητρίωση

Δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη ή ένδειξη η οποία να συνδέει την αυτόματη αποβολή ή την έκτρωση με την κατοπινή ανάπτυξη ενδομητρίωσης. Αυτοί που ισχυρίζονται το αντίθετο μάλλον μπερδεύουν την ενδομητρίωση με την ενδομητρίτιδα. Η ενδομητρίτιδα είναι μια φλεγμονή του εσωτερικού της μήτρας από μικρόβια, τα οποία μπορεί να μεταφερθούν κατά τη διάρκεια της απόξεσης. Θεραπεύεται με αντιβίωση.

 

Οι κολπικές πλύσεις δεν προκαλούν ενδομητρίωση

Δεν υπάρχει επιστημονική ένδειξη ή απόδειξη η οποία να συνδέει τα κολπικά ντους με την κατοπινή ανάπτυξη ενδομητρίωσης. Αυτοί που ισχυρίζονται το αντίθετο συγχέουν την ενδομητρίωση με την ενδομητρίτιδα.

Περισσοτερες πληροφοριες για την ενδομητριωση μπορειτε να βρειτε εδω :

http://endometriosis.gr