Είναι κάποιες απορίες που έχουν οι γυναίκες και συχνά ντρέπονται ή φοβούνται να ρωτήσουν. Κυρίως όταν βρίσκονται κατά την περίοδο της εφηβείας εκεί όπου το παιδί δίνει τη θέση του στο θηλυκό. Για παράδειγμα “ποιες είναι οι γόνιμες ημέρες;», «Πότε πρέπει να πάμε στο γυναικολόγο;», «Είμαι έγκυος. Μπορώ να κάνω έρωτα;» είναι μερικές μόνο από τις ερωτήσεις στις οποίες θα απαντήσει μόνο ο προσωπικός γιατρός κάθε γυναίκας. Στο επιστημονικό άρθρο που θα διαβάσετε θα βρείτε απαντήσεις για τις 15 πιο συχνές απορίες που έχει μια γυναίκα.

Του Κωνσταντίνου Ι.Αργυράκη M.D

Χειρουργού Γυναικολόγου Μαιευτήρα

Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής “La Sapienza “Ρώμης

1. Από ποια ηλικία πρέπει να κάνουμε την πρώτη επίσκεψη στο γυναικολόγο;
Η γυναίκα θα πρέπει να πάει για πρώτη φορά στο γυναικολόγο από την αρχή της σεξουαλικής της ζωής. Όμως, εκτός απ’ αυτό το λόγο υπάρχουν και άλλοι που θα οδηγήσουν μια νεαρή κοπέλα στο γυναικολόγο, όπως π.χ. πολυκυστικές ωοθήκες που μπορούν να εμφανιστούν ακόμα και στη τρυφερή ηλικία 11 ετών.
2. Η περίοδος μπορεί να καθυστερήσει μόνο από τις πολυστικές ωοθήκες;
Όχι. Η περίοδος σε μια κοπέλα δεν καθυστερεί μόνο γι’ αυτό, αλλά και από άλλες παθολογικές καταστάσεις. Μπορεί να υπάρχει καθυστέρηση ακόμα και από αυστηρές δίαιτες αδυνατίσματος που συνήθως ακολουθούν οι έφηβες σ’ αυτή την ηλικία. Επίσης μπορεί να καθυστερήσει στις αθλήτριες, ίσως επειδή έχουν σχετικά υπερβολική ποσότητα ανδρογόνων, και σε περιπτώσεις έντονου στρες.
3. Οι μεγάλες καθυστερήσεις κρύβουν κάποιο πρόβλημα;
Εφόσον ο κύκλος είναι σταθερός, δεν υπάρχει λόγος να ανησυχούμε. Βέβαια, δεν θέλουμε να έχουμε ένα σταθερό κύκλο που θα είναι κάθε τρεις μήνες. Πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 25 και 35 ημερών για να θεωρείται σταθερός. Οι διακυμάνσεις του κύκλου, όμως, και οι καθυστερήσεις δείχνουν σίγουρα ότι υπάρχει κάποια ανωμαλία.
4. Ποιες είναι οι «γόνιμες ημέρες»;
Καταρχάς πρέπει να σας πω ότι, για να γνωρίζουμε τη γόνιμη ημέρα, η γυναίκα πρέπει να έχει σταθερή περίοδο. Αν έχουμε π.χ. μια περίοδο 28 ημερών, η γόνιμη ημέρα είναι η 14η, εάν έχουμε περίοδο 34 ημερών η ωορρηξία γίνεται πιθανότατα την 20η. Έτσι μια γυναίκα που έχει κύκλο άλλοτε 28 και άλλοτε 34 ημερών δεν μπορεί να γνωρίζει ακριβώς πότε έχει ωορρηξία. Σε μία, όμως, γυναίκα με σταθερό κύκλο 28 ημερών, που η ωορρηξία γίνεται την 14η ημέρα, συνιστάστε η αποφυγή της σεξουαλικής επαφής από τη 12η έως τη 16η ημέρα και, αν θέλει να είναι πιο ασφαλής, καλό είναι να μην κάνει έρωτα από τη 10η έως την 20η, εκτός και αν επιθυμεί να μείνει έγκυος. Καταλαβαίνετε, ότι οι γόνιμες μέρες δεν είναι για όλες τις γυναίκες οι ίδιες και δεν πρέπει να θεωρείτε κάθε πληροφορία σωστή, αν δεν μιλήσετε με το γιατρό σας.
5. Είναι φυσιολογικό να έχουμε πολλά υγρά;
Είναι δικαιολογημένο μια γυναίκα να έχει είτε λίγα είτε πολλά υγρά. Δεν είναι, όμως, δικαιολογημένη η αλλαγή της ποσότητας και του χρώματος των υγρών. Όταν λοιπόν διαπιστώσετε ότι έχει αυξηθεί η ποσότητα των υγρών που έχετε φυσιολογικά ή ότι τα υγρά από λευκά γίνονται κίτρινα και κατόπιν πράσινα είτε πάλι έχει αλλάξει η υφή ή η οσμή των υγρών, τότε θα πρέπει να πάτε αμέσως στο γιατρό σας!
6. Οι κολπικές πλύσεις είναι απαραίτητες;
Οι κολπικές πλύσεις δεν είναι απαραίτητες και δεν θα πρέπει να γίνεται κατάχρηση. Προστατεύουν βέβαια από την κολπίτιδα, αλλά η κατάχρησή τους μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη γυναίκα. Έτσι, θα συνιστούσαμε την καλή καθαριότητα και υγιεινή της περιοχής χωρίς υπερβολική χρήση ενδοκολπικών πλύσεων.
7. Για την υγιεινή αυτής της ευαίσθητης περιοχής, θα πρέπει να χρησιμοποιούμε ειδικά σαπούνια;
Πράγματι, η καθαριότητα θα πρέπει να γίνεται με χλιαρό νερό και σαπούνι καλής ποιότητας (αντισηπτικό ) Το πράσινο σαπούνι καθαρίζει καλά, χωρίς να προκαλεί ερεθισμούς, αλλά δεν το βρίσκουμε εύκολα. Μπορεί όμως να χρησιμοποιηθεί ένα σαπούνι το οποίο είναι αντισηπτικό αλλά όχι ιδιαίτερα αλκαλικό και καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση κοινών σαπουνιών στην ευαίσθητη αυτή περιοχή. Η τακτική καθαριότητα με ειδικά σαπούνια είναι απαραίτητη, γιατί η περιοχή ιδρώνει εύκολα και ο ιδρώτας βοηθά στην ανάπτυξη των μικροβίων.
8. Κατά την διάρκεια της περιόδου επιτρέπεται το μπάνιο;
Είναι μεγάλο λάθος η διαδεδομένη αντίληψη ότι η γυναίκα δεν θα πρέπει να πλένεται κατά την διάρκεια της περιόδου. Τόσο το πλύσιμο ολόκληρου του σώματος όσο και των ευαίσθητων περιοχών εμποδίζει, όπως προαναφέραμε, την ανάπτυξη μικροβίων και λοιμώξεων. Βέβαια υπάρχουν γυναίκες που υποστηρίζουν πως του κόβεται η περίοδος όταν κάνουν μπάνιο ειδικά τις δύο πρώτες ημέρες: αυτές θα πρέπει να συζητήσουν με το γυναικολόγο τους και να βρουν μια λύση.
9. Το σεξ στην περίοδο εγκυμονεί κινδύνους για το ζευγάρι;
Το σεξ κατά τη διάρκεια της περιόδου έχει το σημαντικό πλεονέκτημα -όταν υπάρχει κανονική ροή αίματος- ότι η γυναίκα δεν μένει έγκυος. Όμως, εφόσον υπάρχει μια παθολογική κατάσταση στη γυναίκα, από τις πιο απλές (όπως είναι οι κολπίτιδες) έως τις πιο βαριές (όπως είναι η ηπατίτιδα Β και το AIDS), οι πιθανότητες να μολυνθεί ο σεξουαλικός σύντροφος είναι αυξημένες. Γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή.
10. Ένα από τα πιο συχνά προβλήματα των γυναικών είναι οι κολπίτιδες. Εάν δεν θεραπευθούν εγκαίρως, μπορούν να δημιουργήσουν επιπλοκές;
Η κολπίτιδα (δηλαδή φλεγμονή του κόλπου) προκαλείται από μικρόβια, μύκητες, τριχομονάδες κ.α. και πράγματι ταλαιπωρεί αρκετές γυναίκες με τα συμπτώματά της (αυξημένη έκκριση υγρών στον κόλπο, ερεθισμός, πόνος στην επαφή, αίσθημα καψίματος). Για την αντιμετώπιση μιας κολπίτιδας, θα πρέπει να γίνει οπωσδήποτε καλλιέργεια κολπικού υγρού για να βρεθεί το υπεύθυνο μικρόβιο και να χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Οι περισσότερες γυναίκες πάνε εγκαίρως στο γυναικολόγο τους. Όμως, εάν υποθέσουμε ότι η γυναίκα δεν πάει με τις πρώτες ενοχλήσεις στο γιατρό, επειδή η κολπίτιδα οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο, μπορεί να αναπτυχθεί περισσότερο και να προκληθεί κάποια σοβαρότερη λοίμωξη, όπως π.χ. σαλπιγγίτιδα. Επίσης οι φλεγμονές αυτές μπορεί να επηρεάσουν και τη γονιμότητά της γυναίκας, αλλά σήμερα είναι πολύ δύσκολο μια γυναίκα να αφήσει ένα τέτοιο πρόβλημα αθεράπευτο, ώστε να καταλήξει να έχει πρόβλημα υπογονιμότητας.
11. Υπάρχουν γυναίκες που υποφέρουν συχνά από ουρολοιμώξεις. Είναι αλήθεια ότι οι συχνές σεξουαλικές επαφές προκαλούν το πρόβλημα;
Η ουρολοίμωξη και η κυστίτιδα (φλεγμονή της κύστης) είναι λοιμώξεις που παρουσιάζονται πολύ συχνά στις γυναίκες. Καθώς η γυναίκα περνάει από την εφηβεία προς την ενηλικίωση, η συχνότητα αυξάνεται από 2% σε περισσότερο από 20%. Συνήθως η αιτία όλων αυτών των καταστάσεων είναι ορισμένα μικρόβια. Επίσης, ανωμαλίες στην ανατομία των ουροφόρων οδών, όπως παλινδρόμηση των ούρων, κυστεορθοκήλη, κ.α. μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο λοίμωξης των ουροφόρων οδών,. Η σεξουαλική επαφή είναι ένας παράγοντας που μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία μολύνσεων. Όμως, από τις συχνές σεξουαλικές επαφές δεν είναι εύκολο να πάθουμε κυστίτιδα. Η «κυστίτιδα των νεονύμφων» ή η «ουρολοίμωξη των νεονύμφων» συμβαίνει από ανεπαρκή λίπανση του κόλπου κατά την επαφή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το πέος κατά την είσοδό του στον κόλπο να συμπαρασύρει μαζί του και τους γύρω ιστούς, αλλά και την ουρήθρα και έτσι να μεταφέρονται τα μικρόβια.
12. Που οφείλονται οι συχνές υποτροπές της κυστίτιδας;
Πολλές γυναίκες ακόμα και μετά τη θεραπεία ταλαιπωρούνται πράγματι από συχνές υποτροπές. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της μη σωστής σεξουαλικής επαφής. Η μη σωστή ύγρανση του κόλπου έχει ως αποτέλεσμα την επαφή της ουρήθρας με τον κόλπο. Γι’ αυτό, όταν υπάρχει τέτοιο πρόβλημα, θα πρέπει η σεξουαλική επαφή να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην έρχεται σε επαφή η ουρήθρα με το πέος ( μηχανικός ερεθισμός ). Επίσης θα πρέπει να συστήσουμε την καλή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και στον σύντροφο.
13. Από την πισίνα μπορούμε να κολλήσουμε κάποιο μικρόβιο;
Συνήθως στις πισίνες υπάρχουν μικρόβια ή μύκητες. Η μόλυνση μπορεί να γίνει από μύκητες οι οποίοι είναι πιο ανθεκτικοί από τα μικρόβια, τα οποία σκοτώνονται από το χλώριο. Θα μπορούσαμε να πούμε, όμως, ότι το μπάνιο στις πισίνες γενικά δεν εγκυμονεί κινδύνους.
14. Τι είναι και πως δημιουργούνται οι κύστες στις ωοθήκες, και τα προβλήματα που προκαλούν με απλά λόγια;
Η γυναίκα όταν γεννιέται έχει πάρα πολλές καταβολές ωαρίων στις ωοθήκες της. Το ωάριό της βρίσκεται μέσα σε μια κοιλότητα (σ΄ ένα σακούλι) με υγρό η οποία κάποια στιγμή σπάει και εκτινάσσεται μαζί με το υγρό και το ωάριο και πηγαίνει στη σάλπιγγα όπου και γονιμοποιείται. Σ΄ ορισμένες γυναίκες, επειδή έχουν πιο παχύ τοίχωμα στις ωοθήκες, δεν σπάει το ωοθυλάκιο για να βγει το ωάριο και έτσι δεν γίνεται ωορρηξία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας κύστης. Το ωάριο που υπάρχει μέσα σ’ αυτήν εκφυλίζεται και μένει η κύστη. Την επόμενη περίοδο δημιουργούνται κι άλλες κύστες. Έχουμε, λοιπόν, μια ωοθήκη που έχει γεμίσει από μικρές κύστες που προέρχονται από αρκετά ωοθυλάκια. Δεν γίνεται ωορρηξία παρά μόνο σπάνια, και επομένως δεν υπάρχει περίοδος. Οι γυναίκες που έχουν πολυκυστικές ωοθήκες, εξαιτίας των αυξημένων ανδρογόνων, παρουσιάζουν τριχοφυΐα, ακμή, καθυστέρηση περιόδου και αύξηση του σωματικού βάρους. Το πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπίζεται εγκαίρως γιατί μπορεί η κατάσταση αυτή από οξεία να γίνει χρόνια με αποτέλεσμα την ελάττωση της γονιμότητας. Σε περίπτωση που θέλει να μείνει έγκυος, χορηγούνται φάρμακα για την πρόσκληση της ωορρηξίας. Εγκυμοσύνη σπάνια επιτυγχάνεται χωρίς ιατρική βοήθεια.
15. Τι εξετάσεις πρέπει να κάνει ένα ζευγάρι όταν υπάρχει δυσκολία στη σύλληψη;
Για να πάει ένα ζευγάρι στο γιατρό, θα πρέπει να έχει περάσει ένας τουλάχιστον χρόνος, κατά τον οποίο να κάνει ελεύθερα αλλά και τακτικά έρωτα χωρίς την επίτευξη εγκυμοσύνης Οι εξετάσεις που θα πρέπει να γίνουν είναι: καλή γυναικολογική εξέταση και επίσης εργαστηριακός έλεγχος σπέρματος του άντρα, υστεροσαλπιγγογραφία, για να δούμε αν είναι διαβατές οι σάλπιγγες η αν υπάρχει ανωμαλία στην μήτρα της γυναίκας, καθώς και έλεγχος ωορρηξίας. Εδώ θα πρέπει να εξηγήσουμε ότι υπάρχει περίοδος χωρίς να έχει η γυναίκα ωορρηξία. Είναι οι λεγόμενοι ανωορρηκτικοί κύκλοι, όπου έχουμε περίοδο από ορμονικούς λόγους και όχι από ωορρηξία. Θα πρέπει να γίνει, επίσης, τεστ Παπανικολάου και ένα γυναικολογικό υπερηχογράφημα.